درمنطقه بزرگ کاشان آن زمان نیز علما وشخصیتهائی همواره پرچمدار این فرهنگ عاشورائی بوده اند که می توان از چهره هائی همچون قطب راوندی ، سید بوالرضا راوند ، ملا محسن فیض ، ملافتح الله ، ملا احمد وملا مهدی نراقی ، آخوند کاشی ، ملاحبیب الله شریف، آمیر سید علی یثربی نام برد .

در یکصد ساله گذشته نیز روحانیت شیعه توانسته است نقش خود را در حاکمیت دینی ایفا کند وعلمای کاشان از این مهم مستثنی نبوده است ودر نهضت مشروطیت هم علمائی همچون آیت الله العظمی ملاحبیب الله شریف با توصیه به دامادش ملا عبدالرسول مدنی کتاب انصافیه را به رشته تحریردرآورد وبه این کتاب تقریرزد،که وبقول نویسنده مشهورفریدون آدمیت در این کتاب دیدگاه غیر قابل انکاری را در حاکمیت روحانیت واستقرارنظام دینی تبین کرده است .

در کتاب انصافیه آزادی،قانون،آزادی درقلم وصنع، آزادی در عقائد ، تساوی در محاکمات دفع ظلم ، امنیت نفس وعرض ومال مردم به عنوان اصول مشروطیت نام برده شده واز جاهل ، عادت به ظلم ویاس وناامیدی به عنوان موانع استقرار مشروطیت یاد شده است .

   در دهه های اخیر هم بعد از واقعه 15 خردادشخصیتهای حوزوی با نفوذ در دانشگاه افکارشان را به نسل جوان که به علم آموزی روز مشغول بودند انتقال دادند واین مهم بود که در صحنه های سیاسی اجتماعی کشور دوبال حوزه ودانشگاه توانست با بهره گیری از فرهنگ عاشورائی معارف دینی کارآئی مطلوبی داشته باشدوعلیرغم کنترل شدید رژیم ستمشاهی شور وحال انقلابی مراکز مختلف تبلیغ را فراگرفت، وتوانست فضای جامعه آن زمان رامتحول، ورژیم مجبور شد،با دستگیری وشکنجه دادن آگاهان دوقشر فرهیخته طلبه و دانشجو به سرکوب مخالفین خود بپردازد . بدین لحاظ رژیم برای تست گرفتن جامعه اقدام به چاپ مطلبی موهن برعلیه حضرت امام خمینی ره در نونزدهم دیماه 56 کرد که متعاقب آن عکس العمل مناسبی برعلیه رژیم از قم آغاز ودر مدت زمان کوتاهی وبه بهانه بزرگداشت شهدای این قیام سراسر کشور را فرا گرفت، بگونه ای که در کاشان نیز علما وروحانیت این شهر هم با انتشار بیانیه ضمن محکوم کردن این حرکت توهین آمیز مردم را برای تداوم انقلاب و سرنگونی رژیم تشویق کردند، در این راستا روحانیت شهر از جمله حضرات آیات وحجج الاسلام مدنی ، صبوری ، نجفی، یثربی، خراسانی، مصطفوی ،امامی ،علم الهدی،اعتمادی ، مکی ، اسلامی، مناقب ، شریف ، حسینی ، راستی، قرائتی ،رضوی ، روحانی، صلاحیان،ودیگر روحانیت شهر ، با حضوردر راهپیمائی ها که اکثرآ ازمرکز انقلاب کاشان ، مسجد آقابزرگ آغاز می شد ویا باصدور اطلاعیه ویا سخنرانی مردم را به حمایت ازنهضت اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی (ره) وادامه اعتصابات وحضور در تظاهرات برعلیه رژیم ستمشاهی تشویق می کردندکه در این خصوص رهبری روحانی شجاع و انقلابی حجت الاسلام مشکینی نقش بسزائی در هماهنگی روحانیت وتشکلهای انقلابی داشتند ومردم فریادهای مرگ برشاه ودرود برخمینی او را فراموش نخواهند کرد .

در عین حال انقلاب شکوهمند اسلامی در 22 بهمن 57 به پیروزی رسید و در آن موقع در کاشان حرکتهای زیبائی در جا بجائی قدرت در این شهر اتفاق افتاد وانقلابیون این شهر مراکز حساس را در اختیار گرفتندوروندتشکیل نهادهای انقلاب اسلامی ونیز محاکمه مجرمین و وابستگان رژیم آغاز و تعدادی به حکم قاضی شرع آن موقع آیت الله صبوری به اعدام محکوم و درروز 12 فروردین مردم به جمهوری اسلامی رای مثبت دادند که پس از آن علیرغم توطئه های ضد انقلاب در نقاط مختلف کشور، نیروهای انقلابی در تشکلهای خاص به آن مناطق اعزام شدند تا اینکه رژیم صدام با تحریک استکبار جهانی تجاوز خودرا به کشور اسلامی مان آغاز کرد که دراین خصوص از سوی علما وروحانیت شهربا صدور اطلاعیه ویا حضور در جبهه ها حمایت خود را دفاع از آرمانهای انقلاب اسلامی اعلام که دراین موردآیت الله العظمی مدنی کاشانی با فتوائی ضرورت حضور در جبهه ها رایادآورشدند،و تلاش آیت الله یثربی به عنوان نماینده ولی فقیه وامام جمعه کاشان ودیگر علما ی شهرنیز برای جذب نیرو و کمکهای مردمی به جبهه های نبرد حق علیه باطل کارساز بود وحضورایشان وبرخی دیگرشخصیتهای روحانی از جمله آیات خراسانی ، اصیلی،ودیگر اساتید حوزه ودانشگاه در جبهه ها موجب پشت گرمی رزمندگان بودند ، که در این راستا طی 8 سال دفاع مقدس بیش از 300 روحانی وطلبه به جبهه ها اعزام که از این تعداد   -- روحانی شهید،       نفر مفقود ،     نفر جانباز و     نفر آزاده تقدیم آرمانهای انقلاب اسلامی شدند .

         تهران خود را برای استقبال از حضرت امام (ره) آماده کرده بود، فضای ایران اسلامی فضای مهر ومحبت ، صفا وصمیمیت ، وحدت , همکاری وهمیاری بود.

        تمامی قشرهای مختلف مردم اعم از مسئولان حوزوی ودانشگاهی سیل خروشان جمعیت مسیر سی وسه کیلومتری فرودگاه تا بهشت زهرا را پوشانیده بود. من در آن موقع عضو یکی از گروههای سرود خمینی ای امام که قرار بود در میدان آزادی اجرای برنامه کنم بودم ، مسئول گروه حسینعلی شریف قاری و موذن برتر کشور بود که مدتها بود برخی از سرودها را تمرین می کردیم ، علاوه برآن سرباز مهندسی ارتش واقع در حوالی میدان انقلاب (24 اسفند) بودم خودم را به میدان آزادی رساندم ، دوربینی که در اختیار داشتم از حضور مردم در راهپیمائی عکسهائی گرفتم که موجود است . حدود ساعت ده ونیم بود که با ورود بلیزر حضرت امام به آن محل توانستیم سرود خمینی ای امام را اجرا کنیم .

از سوئی دیگر درمحل خدمتم جنب و جوش خاص حاکم بود ، این محل نظامی بدلیل همراهی اکثر فرماندهان وپرسنل آزادی خاصی برخوردار بود ، دراین واحد مهندسی نقشه تمامی پادگانها ی کشور طراحی ویا نقشه های آن زیر نظر مستشاران ناتو اداره می شد وگفته می شد این پادگان تحت نظر یک گروهبان آمریکائی است .

         شب 12 بهمن بچه ها در آسایشگاه جمع بودند ومنتظر بودند تلویزیون ورود حضرت امام را نشان بدهد که با نمایش آن شور وحال زاید الوصفی حاکم بو وفریاد اله واکبر و صلوات فضای آسایشگاه را عطر آگین کرده بود که در این اسثنا خیلی از افراد را هم خوش نیامد ، در عین حال تحولات 12 بهمن تا 22 بهمن به نحوی بود که روز به روز به اوج انقلاب افزوده می شد به نحوی که با زدو خورد ها ی پراکنده در حوالی پادگان نیروی هوائی واطراف گارد شاهنشاهی آرام آرام این پادگانها به تصرف نیروهای انقلاب در امد ، وبا گسترش آن به منطقه ولیعصر و جام جم این درگیریها به داخل صداو سیما رسید ورادیو تلویزیون هم به تصرف نیروهای انقلاب درآمد وگوینده صدای انقلاب اسلامی وفروپاشی نظام 2500 ساله شاهنشاهی را به گوش جهانیان رساند .  

خالق هر طرحی برای طرحش معیارهائی را در نظر گرفته است ،که اگر یکی از شاخصهای این طرح اگر چه بدلائل خیر خواها نه قویتر ویا ضعیف تر و یا با انحراف از گردونه خارج شود ، طبیعی است این طرح دچاراختلال شده و کارائی لازم را از دست می دهد .

  ملت ایران در دوران رژیم وابسته ستمشاهی پس از این همه ظلم وستمی براوشد ، به ندای رهبر کبیر انقلاب اسلامی پاسخ گفته وبا فریادهای " نه شرقی ،نه غربی، استقلال ، آزادی ، حکومت اسلامی "عزم واراده خود را برای تغییر ساختارسیاسی به نمایش گذاشتند ودیری نپائید که این شعار توسط حضرت امام بجای حکومت اسلامی به جمهوری اسلامی تغییر یافت وپس از پیروزی انقلاب علیرغم قدرت ونفوذ معنوی ومردمی امام که می توانست بدور از قانون وآرای مردم حکومت را تثبیت کند ولی این مهم در 12 فروردین 58 در یک رفراندوم عمومی وبا بیش از 98 در صد آرا مورد تائید مردم قرار گرفت ، ومتعاقب آن در این خصوص حضرت امام خمینی (رة) پیام مهمی صادرفرمودند که به دلیل اهمیت این پیام متن کامل آن را مرور می کنیم .

«بسم الله الرحمن ارحيم»     و نريد ان نمن علي الذين استضعفوا في الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثين. صدق الله العظيم

من به ملت بزرگ ايران كه در طول تاريخ شاهنشاهي، كه با استكبار خود آنان را خفيف شمردند و بر آنان كردند آنچه كردند، صميمانه تبريك مي‌گويم. خداوند تعالي بر ما منت نهاد و رژيم استكبار را با دست تواناي خود كه قدرت مستضعفين است در هم پيچيد و ملت عظيم ما را ائمه و پيشواي ملتهاي مستضعف نمود، و با برقراري جمهوري اسلامي، وراثت حقه را بدانان ارزاني داشت. من در اين روز مبارك، روز امامت امت و روز فتح و ظفر ملت، جمهوري اسلامي ايران را اعلام مي‌كنم. به دنيا اعلام مي‌كنم كه در تاريخ ايران چنين رفراندمي سابقه ندارد كه سرتاسر مملكت با شوق و شعف و عشق و علاقه به صندوقها هجوم آورده و راي مثبت خود را در آن ريخته و رژيم طاغوتي را براي هميشه در زباله‌دان تاريخ دفن كنند.

من از اين همبستگي كه جز مشتي ماجراجو و بيخبر از خدا، همه و همه به نداي آسماني واعتصموا بحبل الله جميعا لبيك گفتند، و با تقريبا اتفاق آرا به جمهوري اسلامي راي مثبت دادند و رشد سياسي و اجتماعي خود را به شرق و غرب ثابت كردند، تقدير مي‌كنم. مبارك باد بر شما روزي كه پس از شهادت جوانان برومند و داغ دل مادران و پدران و رنجهاي طاقت‌فرسا، دشمن غول صفت و فرعون زمان را از پاي درآورديد، و با راي قاطع به جمهوري اسلامي، حكومت عدل الهي را اعلام نموديد. حكومتي كه در آن، جميع اقشار ملت با يك چشم ديده مي‌شوند و نور عدالت الهي بر همه و همه به يك طور مي‌تابد، و باران رحمت قرآن و سنت بر همه كس به يكسان مي‌بارد. مبارك باد شما را چنين حكومتي كه در آن اختلاف نژاد و سياه و سفيد و ترك و فارس و لر و كرد و بلوچ مطرح نيست. همه برادر و برابرند؛ فقط و فقط كرامت در پناه تقوا و برتري و به اخلاق فاضله و اعمال صالحه است.

مبارك باد بر شما روزي كه در آن تمام اقشار ملت به حقوق خود مي‌رسند، فرقي بين زن و مرد و اقليتهاي مذهبي و ديگران در اجراي عدالت نيست. طاغوت دفن شد و طغيان و سركشي به دنبال او دفن مي‌شود، و كشور از چنگال دشمنهاي داخلي و خارجي و چپاولگران و غارت پيشگان نجات يافت. اينك شما ملت شجاع، پاسداري جمهوري اسلامي هستيد. اينك شما هستيد كه بايد اين اثر الهي را با قدرت و قاطعيت حفظ كنيد و نگذاريد بقاياي رژيم متعفن كه در كمين نشسته‌اند و طرفداران دزدان بين‌المللي و نفت‌خواران مفتخوار در بين صفوف فشرده شما رخنه كنند. اينك شماييد كه بايد مقدرات خود را به دست بگيريد و مجال به فرصت طلبان ندهيد، و با قدرت الهي كه مظهر آن جماعت است، قدمهاي بعدي را برداريد، و با فرستادن طبقه فاضله و امناي خود در مجلس موسسان، قانون اساسي جمهوري اسلامي را به تصويب برسانيد، و همان طور كه با عشق و علاقه به جمهوري اسلامي راي داديد، به امناي امت راي دهيد تا مجالي براي بدانديشان نماند.

صبحگاه 12 فروردين - كه روز نخستين حكومت الله است - از بزرگترين اعياد مذهبي و ملي ماست. ملت ما بايد اين روز را عيد بگيرند و زنده نگه دارند. روزي كه كنگره‌هاي قصر 2500 سال حكومت طاغوتي فرو ريخت، و سلطه شيطاني براي هميشه رخت بربست و حكومت مستضعفين كه حكومت خداست به جاي آن نشست. هان! اي ملت عزيز كه با خون جوانان خود حق خود را به دست آورديد، اين حق را عزيز بشمريد و از آن پاسداري كنيد، و در تحت لواي اسلام و پرچم قرآن، عدالت الهي را با پشتيباني خود اجرا نماييد. من با تمام قوا در خدمت شما كه خدمت به اسلام است، اين چند روز آخر عمر را مي‌گذرانم، و از ملت انتظار آن داريم كه با تمام قوا از اسلام و جمهوري اسلامي پاسداري كنند.

من از دولتها مي‌خواهم كه بدون وحشت از غرب و شرق، با استقلال فكر و اراده، باقيمانده رژيم طاغوتي را كه آثارش در تمام شئون كشور ريشه دارد پاكسازي كنند، و فرهنگ و دادگستري و ساير وزارتخانه‌ها و ادارات كه با فرم غربي و غربزدگي به پا شده است به شكل اسلامي متحول كنند، و به دنيا عدالت اجتماعي و استقلال فرهنگي و اقتصادي و سياسي را نشان دهند. از خداوند تعالي عظمت و استقلال كشور و امت اسلامي را خواستارم .

                                                                                                                                                والسلام عليكم و رحمة الله.